De Aortastichting is opgericht op 20 juni 2017 en verkeert momenteel nog in een groeifase. Het beleidsplan beschrijft drie trajecten die bewandeld worden om op korte termijn het grote aantal onnodige sterfgevallen door het scheuren van de aorta in de buik (AAA-ruptuur) aanzienlijk te kunnen beperken.
VOORWOORD
Na bestudering van publicaties over bevolkingsonderzoek op aneurysma aorta abdominalis (AAA) heeft het bestuur vastgesteld, dat noch de Nederlandse overheid noch andere instellingen of instanties in de periode 2006 tot heden enig effectief initiatief heeft c.q. hebben genomen om het aantal onnodige sterfgevallen door AAA-ruptuur te voorkomen. Dit leidde uiteindelijk tot de oprichting van de Aortastichting, die zich ten doel stelt om binnen 5 jaar het overlijden door AAA-ruptuur drastisch te reduceren. Hierdoor zouden jaarlijks mogelijk 500 sterfgevallen, voornamelijk onder de senioren, kunnen worden voorkomen.
Om niet nog meer tijd verloren te laten gaan is wellicht een onorthodoxe aanpak nodig. De Aortastichting wil daarom drie trajecten ingaan:
TRAJECT-A
De overheid alsnog in beweging te krijgen om op korte termijn te starten met bevolkingsonderzoek op de AAA-aandoening, en wel op dusdanige wijze dat een genoegzaam aantal senioren van de doelgroep effectief wordt bereikt.
Als voorbeeld dienen de preventieve screenings-programma’s in andere landen.
Hierbij worden alle oudere mannen voor AAA-screening uitgenodigd en/of krijgen oudere mannen de mogelijkheid om op eigen verzoek aan zo’n screenings-programma deel te nemen.
Noot:
Voor dit traject zijn de eerste stappen al gezet in januari 2017. De overheid en alle politieke partijen zijn door onze werkgroep uitvoerig schriftelijk geïnformeerd over de problematiek rondom sterfte door AAA-ruptuur, waarbij wij een beroep op hen deden om politieke druk uit te oefenen teneinde bevolkingsonderzoek op AAA te initiëren. Als reactie hierop ontving onze werkgroep op 12 mei 2017 een bericht van staatssecretaris drs. M.J. van Rijn dat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dit jaar hieromtrent een advies van de Gezondheidsraad verwacht, waarna mogelijk het van rijkswege aanbieden van een bevolkingsonderzoek op AAA in overweging wordt genomen. Ons beleid is er dan ook op gericht om zowel bij de overheid, de politiek alsook bij de haar adviserende instanties o.a. via overleg én schriftelijk te blijven lobbyen voor landelijk bevolkingsonderzoek op AAA.
Wij hebben geconcludeerd, dat overheid in de periode van 2006 tot heden geen maatregelen heeft genomen om onnodige sterfgevallen door AAA-ruptuur (jaarlijks zo’n 500!) te voorkomen. Daarom overweegt de Aortastichting om deze handelswijze van de overheid op nalatigheid te laten toetsen. Voorts zullen wij ook via de media dit onderwerp onder de aandacht blijven brengen.
TRAJECT-B
De huisartsen en specialisten te bewegen om vaker echografische metingen van de buikslagader te laten maken. Met name geldt dit voor de mensen die een extra hoog risico lopen op deze aandoening, zoals bij familiair voorkomen en bij hart- en vaatziekten.
Noot:
Voor dit traject zal o.a. worden gekozen voor publicaties in vaktijdschriften voor huisartsen en specialisten.
TRAJECT-C
De senioren in staat te stellen om op basis van lage kosten zelf een echografie van de buik (AAA-quickscan) te laten maken. In september 2018 is de Aortastichting een samenwerking gestart met 8 echocentra waar ook senioren terecht kunnen voor een AAA-quickscan. Medio mei 2019 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden tot 32 AAA-quickscan-centra verspreid over Nederland, waarna verdere uitbreiding met meer locaties moet volgen om de landelijke dekking te optimaliseren. De kosten van de AAA-quickscan bedragen ongeveer 40 euro en worden momenteel (nog) niet vergoed door de ziektekostenverzekering.
Noot:
De Aortastichting zal vooralsnog zelf geen AAA-quickscans gaan aanbieden. Het beleid is erop gericht dat wij partners zoeken die bereid zijn om onafhankelijke echocentra op te zetten. Wel zal de Aortastichting nauw gaan samenwerken met deze echocentra en hierin ook een coördinerende functie hebben. Ook zullen geanonimiseerde gegevens worden verzameld omtrent de uitgevoerde quickscans, om zodoende beter inzicht te verkrijgen in de omvang van de AAA-aandoening in Nederland. De Aortastichting zal voorts via media en publicaties de doelgroep attenderen op de problematiek rondom de AAA-aandoening en de mogelijkheid van het laten maken van een AAA-quickscan.
FINANCIERING
De realisatie van de doelstellingen van de Aortastichting is natuurlijk sterk afhankelijk van de beschikbare financiële middelen. Op basis van de financiële mogelijkheden zal steeds een nauwkeurige afweging moeten worden gemaakt waaraan de beschikbare middelen op een bepaald tijdstip het meest effectief kunnen worden besteed.
De Aortastichting zal fondsen verwerven o.a. via vrijwillige bijdragen van AAA-patiënten en hun naasten, donaties vanuit het bedrijfsleven, subsidies, schenkingen, erfstellingen en legaten etc.
Noot:
Het bedrijfsleven zal hiervoor door de Aortastichting actief worden benaderd en voor de overige fondsen zal zoveel mogelijk een beroep gedaan worden op de media alsook via de social-media.